اسپوندیلوز گردن یک اصطلاح عمومی مورد استفاده برای تشریح فرسایش و از بین رفتن دیسک های ستون فقرات در ناحیه گردن است. با کاهش سطح آب دیسک و جمع شدن آن، علائم آرتروز به تدریج ایجاد می شود و این علائم شامل  تشکیل برآمدگی (زائده های استخوانی) در لبه های استخوان است.

درمان آرتروز گردن یک عارضه بسیار رایج در بین افراد است که وضعیت آن با افزایش سن تشدید می شود. بیش از ۸۵ درصد افراد بالاتر از ۶۰ سال تحت تاثیر این بیماری قرار می گیرند. اکثر افراد در هنگام مواجه شدن با این مشکل هیچ علائمی را در بدن خود مشاهده نمی کنند. هنگامی که این مشکل ایجاد می شود، بیمار اغلب می تواند از روش های غیر جراحی برای رفع آن بطور موثر استفاده نماید.

صدادادن مهره های گردن نوعی صدای ترق و تروق یا شبیه کلیک کردن است که هنگام چرخاندن سر به طرفین ایجاد می‌شود. این صدا، شبیه به صدایی که هنگام چرخاندن انگشت‌ها بوجود می‌آید. بسیاری از مردم عادت دارند پس از بیدار شدن از خواب یا پس از کار طولانی پشت میز، گردن خود را برای از بین بردن فشار عضلانی بپیچانند. اگرچه افراد پس از چرخاندن گردن و ایجاد این صدا احساس راحتی می‌کنند اما تکرار این کار برای سلامتی مضر است. این کار علت درد گردن و ارتروز گردن می‌شود.

علائم و نشانه ها

در صورت مشاهده نشانه‌های آرتروز گردن، شدت آنها می تواند از خفیف تا شدید باشد. علائم آرتروز گردن شامل موارد زیر هستند:

درد در ناحیه گردن

این درد می تواند به شانه ها و پایه جمجمه نیز کشیده شود. همچنین حرکت دادن گردن می تواند علائم گردن درد را تشدید نماید.

درد گاهی اوقات به بازو و حتی کف دست و انگشتان کشیده می شود. این شرایط در نتیجه التهاب یک عصب که از کانال نخاعی در ناحیه گردن به بازو امتداد یافته، ایجاد می گردد.

درد بیمار در این حالت به صورت گاه و بی گاه عود می کند. گاهی اوقات این درد پس از استفاده نامناسب از گردن یا ایجاد کشیدگی در عضله یا رباط آن ایجاد می شود.

در اکثر مواقع، عود کردن درد بدون هیچ دلیل واضح اتفاق می افتد. در بعضی افراد این درد به صورت مزمن (ماندگار) مشاهده می شود.

 سفت شدن گردن به خصوص پس از استراحت شبانه.

 سر درد: این عارضه اغلب در پشت سر و دقیقاً در ناحیه بالای گردن ایجاد شده و به ناحیه بالای پیشانی کشیده می شود.

احساس سوزن سوزن در بخشی از ناحیه بازو یا دست. این علامت می تواند در نتیجه التهاب عصب در ستون فقرات در نقطه خروج آن از ناحیه استخوانی ایجاد شود. به هر حال، در صورت ایجاد بی حسی (از دست دادن احساس) یا ضعف در بخشی از دست یا بازو لازم است با پزشک ملاقات شود. در واقع، این علائم نشان دهنده وارد شدن فشار به یک عصب می باشد. در اصطلاح به این مشکل بیرون زدگی دیسک گفته می شود.

در موارد نادر از علایم آرتروز گردن ، از دست دادن مهارت های یک دست، ایجاد مشکل در وضعیت راه رفتن، یا مشکلات مربوط به عملکرد سیستم دفع ادرار بدن می تواند در هنگام وارد شدن فشار از یک استخوان فرسوده (مهره) یا دیسک آسیب دیده در کانال نخاعی ایجاد شود. در اصطلاح به این مشکل تخریب بافت نخاع گفته می شود. توجه داشته باشید که مشاهده این شرایط در بدن نیز می بایست به اطلاع پزشک رسانده شود.

 علت ها و دلایل

با بالا رفتن سن، استخوان ها و غضروف های تشکیل دهنده ستون فقرات و گردن به تدریج دچار فرسایش می شوند و باعث ایجاد ارتروز گردن می گردد. تغییرات ایجاد شده در این حالت شامل موارد زیر است:

از بین رفتن سطح آب دیسک ها: عملکرد دیسک ها مشابه بالش هایی است که در بین مهره های ستون فقرات قرار گرفته و حرکت هموار آنها بر روی یکدیگر را امکان پذیر می کند. با رسیدن به سن ۴۰ سال، دیسک های ستون فقرات اکثر افراد به تدریج خشک شده و جمع می شوند. به این ترتیب استخوان ها در هنگام حرکت بیشتر با یکدیگر تماس داشته و به هم ساییده می شوند.

برآمدگی یا فتق دیسک: افزایش سن می تواند سطح خارجی دیسک های ستون فقرات را تحت تاثیر قرار دهد. به این ترتیب اغلب در این شرایط ترک خوردگی بر روی استخوان ها ایجاد شده و این شرایط باعث مشاهده برآمدگی (فتق) دیسک می شود. این برآمدگی گاهی اوقات می تواند به کانال نخاعی یا ریشه های عصب در ستون فقرات فشار وارد نماید.

زائده های استخوانی:از بین رفتن دیسک اغلب باعث تولید استخوان اضافی در راستای یک تلاش نامناسب برای تقویت ستون فقرات می شود. این زائده های استخوانی گاهی اوقات کانال نخاعی یا ریشه های عصب را گاز گرفته و به آنها فشار وارد می کنند.

 سفت شدن رباط ها: رباط ها بافت های ریسمان مانند هستند که اتصال استخوان ها به یکدیگر را امکان پذیر می کنند. به هر حال، رباط های ستون فقرات می توانند با افزایش سن به تدریج سفت شده و باعث کاهش انعطاف پذیری گردن شوند.

فاکتورهای ریسک

به غیر از عامل سن، فاکتورهای ریسک متعدد دیگر نیز می توانند احتمال ابتلا به آرتروز گردن را افزایش دهند. این فاکتورها به شرح زیر هستند:

بی تحرکی و چاقی

 آسیب دیدگی قبلی گردن یا ستون فقرات

جراحی قبلی گردن یا ستون فقرات

آرتروز شدید

لغزش دیسک

حمل کردن مکرر وزنه های سنگین

تشخیص

پزشک احتمالاً برای تشخیص آرتروز گردن به بررسی خود را با انجام معاینات فیزیکی به شرح زیر آغاز می کند:

بررسی دامنه حرکتی در ناحیه گردن

 آزمایش رفلکس ها و قدرت عضلات به منظور پیدا کردن نقاط وارد شدن فشار به اعصاب در ستون فقرات یا کانال نخاعی

مشاهده وضعیت راه رفتن فرد به منظور بررسی وارد شدن فشار به اعصاب به نحوی که وضعیت قدم زدن فرد را تحت تاثیر قرار دهد.

آزمایش های تصویر برداری

آزمایش های تصویر برداری می تواند اطلاعات دقیقی به منظور کمک به پزشک جهت تشخیص و درمان ارائه کند. در این حالت پزشک ممکن است از روش های تصویر برداری زیر استفاده نماید:

عکس رادیولوژی

سی تی اسکن

 اسکن ام آر آی

 مایلوگرافی: در این حالت یک ماده رنگی به کانال نخاعی تزریق می شود تا به این ترتیب بتوان عکس های رادیولوژی یا سی تی اسکن به همراه جزئیات بیشتر از محل آسیب دیدگی تهیه کرد.

 الکترومیوگرافی (EMG): این آزمایش فعالیت الکتریکی اعصاب را در ارتباط با انتقال پیام به عضلات در وضعیت انقباض و نیز استراحت بررسی می کند.

آزمایش هدایت عصبی: برای این آزمایش الکترودهای مخصوص به پوست بالای عصب جهت بررسی وضعیت آن متصل می شود. در ادامه یک شوک الکتریکی ضعیف از طریق الکترود به عصب داده می شود و به این ترتیب قدرت و سرعت سیگنال های عصبی مورد بررسی قرار می گیرد.

راه ها و روش های درمان

موارد استفاده از فیزیوتراپی گردن به منظور درمان آرتروز گردن به شرح زیر هستند:

درمان درد شدید و مزمن در مواردی که این درد به داروها یا ریلکس کننده های عضلات واکنش مناسب نشان ندهد.

درمان اسپاسم عضله

آهسته کردن سرعت پیشرفت بیماری اسکلتی عضلانی

 بهبود حرکت های گردن

بهبود الگوی خواب

کمک به حفظ سطح فعالیت عادی

هدف از درمان های فیزیوتراپی اسپوندولیز گردن به شرح زیر است:

 بهبود حرکت های گردن

 تسکین درد در ناحیه گردن

 کاهش شدت درد و ناراحتی بیمار در هنگام انجام فعالیت های روزانه

 افزایش قدرت تحمل درد

کاهش سفتی عضله

کاهش مصرف داروهای مسکن و نیز داروهای ریلکس کننده عضله

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی و ورزش برای آرتروز گردن  برای آرتروز گردن از سه بخش اصلی تشکیل شده که این بخش ها عبارتند از: آموزش، درمان های انفعالی، و درمان های فعال. فیزیوتراپ از درمان های غیر فعال به منظور ریلکس کردن و کاهش درد شدید یا التهاب ایجاد شده در درمان آرتروز گردن استفاده می کند. این روش ها به این دلیل انفعالی نامیده می شوند که بیمار برای آنها نیاز به مشارکت فعال ندارد. در صورتی که شما با درد زیاد مواجه شدید، احتمالاً لازم است درمان خود را با روش های انفعالی شروع کنید تا به این ترتیب بدن شما به مقدار کافی بهبود پیدا کرده و یا شرایط خود را با درد ایجاد شده وفق دهد. به هر حال، هدف از فیزیوتراپی گردن آماده کردن بیمار برای استفاده از روش های درمان فعال می باشد. این تمرین های حرکتی می توانند بدن بیمار را به نحوی تقویت نمایند که حمایت بهتر از ستون فقرات امکان پذیر شود.

روش های درمانی انفعالی

در این حالت متخصص فیزیوتراپی معمولاً از روش های درمانی زیر برای بیمار آرتروز گردن استفاده می کند:

ماساژ: این تکنیک درمانی بر رفع اسپاسم عضلات و گرفتگی مزمن آنها به خاطر انجام فعالیت های روزمره تمرکز دارد. علاوه بر این همواره احتمال دارد بیمار به خاطر کشیدگی یا پیچ خوردن عضلات دچار اسپاسم شده باشد. در این حالت فرد معالج از فشار مستقیم و مالش به منظور آزاد کردن گرفتگی ایجاد شده در بافت های نرم همچون رباط ها، تاندون ها، و عضلات استفاده می نماید.

گرما و سرما درمانی: متخصص فیزیوتراپی از گرما و سرما درمانی به منظور بهبود وضعیت آرتروز گردن استفاده می کند. با استفاده از گرما، فرآیند خون رسانی به نواحی هدف افزایش یافته و به این ترتیب اکسیژن و مواد غذایی بیشتری در اختیار این نواحی قرار می گیرد. علاوه بر این، جریان خون می تواند ضایعات ایجاد شده در نتیجه اسپاسم عضله را از محل خارج کرده و به این ترتیب به بهبود سریع تر آرتروز گردن کمک موثر نماید.

درمان دستی: روش های درمان دستی همچون ماساژ و حرکت دادن می توانند کاهش درد بیشتر بیمار از مشکل آرتروز گردن را به همراه داشته باشند. حرکت دادن عضلات در این حالت توسط یک متخصص فیزیوتراپی انجام شده و با وارد کردن فشار دقیق با هدف افزایش دامنه حرکتی گردن انجام می شود.

کشش ستون فقرات با تراکشن: یک از روش های درمانی مورد استفاده توسط متخصص فیزیوتراپی یا متخصص کار درمانی به منظور کاهش درد و بهبود دامنه حرکت، کشش ستون فقرات با تراکشن است. تراکشن می تواند به آرامی ستون فقرات را کشیده و فضای بین مهره های گردن را باز نماید. انجام این کار باعث کاهش فشار وارد شده به دیسک های آسیب دیده می شود. تراکشن گردن را می توان به صورت مداوم یا دوره ای با فواصل زمانی کوتاه مدت انجام داد. به این ترتیب می توان مهره های ستون فقرات را کشیده و سپس به بیمار استراحت داد.

لیزر درمانی: لیزر درمانی می تواند باعث تحریک تمام انواع بافت های بدن شامل عضلات، رباط ها، اعصاب و سایر بافت های بدن شود. به این ترتیب لیزر درمانی می تواند به تسکین علائم ایجاد شده به خاطر آرتروز گردن کمک موثر نماید.

امواج مافوق صوت: در این روش از امواج مافوق صوت هدایت شده به بدن برای بهبود شرایط آرتروز گردن استفاده می شود. این امواج می توانند به نواحی عمیق بدن نفوذ کرده و گرمای مناسب در این نواحی ایجاد نماید. امواج مافوق صوت یک روش درمانی مکمل برای درمان اصلی همچون تمرین های حرکتی است. امواج مافوق صوت می توانند به کاهش گرفتگی عضلات که باعث درد و ناراحتی بیمار شده کمک نمایند و وضعیت بافت های نرم گردن را با افزایش چرخش خون بهبود بخشند.

تمرین های حرکتی (درمان های فعال)

تمرین های حرکتی، بخش فعال برنامه فیزیوتراپی هستند. در این رابطه لازم است فیزیوتراپ تمرین های حرکتی مناسب برای بهبود انعطاف پذیری، قدرت، ثبات، و دامنه حرکتی (نحوه حرکت دادن ساده مفاصل) را به بیمار آرتروز گردن آموزش دهد. برنامه حرکتی فیزیوتراپ در این حالت مسائل مربوط به سلامتی و سابقه بیماری را مورد توجه قرار می دهد. به خاطر اینکه این برنامه با توجه به شرایط بیمار طراحی و برای وی تجویز می شود، بیمار نمی تواند درباره تمرین های در نظر گرفته شده در برنامه درمانی خود اظهار نظر کند و فیزیوتراپ می بایست در این رابطه تصمیم گیری نماید. اما آنچه معمولاً در این رابطه بیان می شود اینست که بیمار می بایست آشنایی مناسب با مکانیزم های بدن داشته باشد. به این ترتیب بیمار می تواند اعضای بدن خود را بدون افزایش درد حرکت دهد. در این زمان به فرد درباره نحوه اجتناب از قرار گرفتن در موقعیت هایی که باعث تشدید درد می شود، آموزش های لازم داده خواهد شد. به این ترتیب احتمالاً بیمار با نحوه قرار دادن بدن در وضعیت صحیح و چگونگی استفاده از آن برای انجام فعالیت آشنا خواهد شد.

تمرین های حرکتی همچنین ممکن است بخشی از برنامه شخصی خود بیمار باشد. به این ترتیب فیزیوتراپی به بیمار کمک می کند از یک الگوی حرکتی با توجه به اجزای مورد نیاز همچون دامنه حرکتی، فعالیت های قدرتی، و قلبی استفاده نماید. همچنین ورزش آرتروز گردن بسیار مفید است. حال برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می توانید بخش تمرین های حرکتی برای کاهش درد ناشی از آرتروز گردن و چگونگی تطبیق این حرکت های ورزش گردن درد به منظور درمان آرتروز گردن را مطالعه نمایید.

توجه داشته باشید که بخش فعال برنامه درمان آرتروز گردن با ورزش و فیزیوتراپی می تواند به شما نحوه مراقبت صحیح از خود را آموزش دهد. بطور خاص، این بخش توانایی مراقبت بهتر از بدن با توجه به کار بردن عادت ها و اصول حرکتی مناسب را آموزش خواهد داد.

ورزش و حرکت های اصلاحی

معمولا ورزش آرتروز گردن  و حرکات اصلاحی برای بیماران تجویز می شوند. به هر حال توجه داشته باشید قبل از انجام ورزش برای گردن درد می بایست درباره مناسب بودن آنها با فیزیوتراپ صحبت شود. معمولاً، تمرین های حرکتی اولیه و میانی می بایست سه بار در روز انجام شوند، در حالی که تمرین های حرکتی پیشرفته فقط دو بار در روز تکرار می گردند.

تمام تمرین های حرکتی می بایست به صورتی باشند که باعث ایجاد علائم بیماری یا تشدید آنها نشوند. فیزیوتراپ می تواند در این رابطه نحوه صحیح شروع این حرکت ها و پیشرفت تدریجی آنها به سطح میانی و پیشرفته را آموزش دهد. به عنوان یک قاعده کلی به خاطر داشته باشید اضافه کردن این تمرین های حرکتی یا پیشرفت آنها می بایست بدون افزایش علائم بیماری باشد.

حرکت کشش عضله ذوزنقه ای ۱

گوش چپ خود را به شانه چپ نزدیک کنید. این وضعیت را برای ۱۰ ثانیه حفظ کنید و سپس با سمت مقابل تکرار نمایید.

حرکت کشش عضله ذوزنقه ای ۲

گوش چپ خود را به شانه چپ نزدیک کنید. در این حالت می توانید مقداری فشار اضافی با کمک دست های خود به سر وارد نمایید. این وضعیت را برای ۱۰ ثانیه حفظ کرده و سپس با سمت مقابل تکرار نمایید.

حرکت کشش عضلات عقب گردن

چانه خود را به سمت سینه حرکت داده و این وضعیت را برای ۱۰ ثانیه حفظ کنید.

حرکت گردش گردن

سر خود را به سمت شانه تا زمانی بچرخانید که احساس کشیدگی در عضلات گردن احساس نمایید. این وضعیت را برای ۱۰ ثانیه حفظ کنید.

حرکت تقویتی ایزومتریک

سر خود را به سمت جلو در حالتی فشار دهید که از کف دست ها به منظور ایجاد مانع بر سر راه حرکت سر استفاده می نمایید. این وضعیت را برای ۱۰ ثانیه حفظ کرده و تمرین را ۳ بار تکرار نمایید.

حرکت تقویتی ایزومتریک

سر خود را در حالتی که از دست ها به منظور ایجاد مانع برابر حرکت استفاده می کنید، به پهلو فشار دهید. این وضعیت را ۱۰ ثانیه حفظ کرده و تمرین را ۳ بار تکرار نمایید.

حرکت کشش ترکیبی

دست چپ خود را با دست راست بکشید. سر خود را به سمت عقب خم کرده و دور از شانه چپ نگه دارید. این وضعیت را برای ۱۰ ثانیه حفظ کرده و با سمت مقابل تکرار نمایید.

حرکت تقویتی عضله عمیق گردن

به پشت دراز کشیده و به آرامی چانه خود را به سمت سینه فشار دهید. این وضعیت را برای ۷ ثانیه حفظ کرده و ۳ بار تکرار نمایید.