تعویض مفصل لگن
مفصل لگن یکی از بزرگترین مفاصل بدن است. هنگامی که این مفصل دچار مشکل می شود، مسئله ایجاد شده می تواند تاثیر جدی بر کل بدن شما و توانایی انجام فعالیت های عادی داشته باشد. هنگامی که این مفصل به خاطر آرتروز یا سایر مشکلات احتمالی دچار آسیب شدید شود، عمل جراحی تعویض مفصل لگن ممکن است به بیمار پیشنهاد شود. در عمل جراحی جایگزینی لگن جراح، غضروف و استخوان از بین رفته را از مفصل لگن برداشته و آن را با اعضای مصنوعی جایگزین می کند. عمل جراحی می تواند با کاهش درد لگن بیمار در بلند مدت و افزایش قابلیت حرکتی آن همراه باشد. عمل جراحی تعویض مفصل لگن می تواند کاهش درد بیمار، بهبود عملکرد مفصل، و بازیابی نحوه راه رفتن عادی و سایر حرکت های مربوط به این مفصل را برای بیمار فراهم کند.
طراحی ایمپلنت می تواند برای شما پایداری و عملکرد جدید مفاصل آسیب دیده را به همراه داشته باشد. عمل جراحی تعویض مفصل لگن دارای یک نسبت موفقیت بسیار بالا است و می تواند کیفیت قابل توجه در زمینه بهبود سبک زندگی برای بعضی بیماران ایجاد کند. پزشک معمولاً زمانی این روش درمانی را برای شما پیشنهاد می کند که مفصل لگن آسیب دیده و درد داشته باشد و استفاده از سایر روش های درمانی مثل فیزیوتراپی تعویض مفصل لگن، مصرف دارو یا انجام تمرین های حرکتی نتواند به رفع مشکل کمک کند.
دلایل انجام عمل جراحی
معمول ترین دلیل برای عمل جراحی جایگزینی مفصل لگن مربوط به ابتلای این مفصل به آرتروز است. پزشک شما همچنین ممکن است در شرایط زیر استفاده از این روش درمانی را برای شما تجویز کند:
- ابتلا به آرتریت روماتوئید (یک بیماری که باعث ایجاد درد، سفتی، و ورم مفصل می شود
- نکروز استخوان (یک بیماری که باعث مرگ استخوان در محل مفاصل می شود)
- آسیب دیدگی مفصل لگن
- تومور استخوانی که باعث شکستن مفصل لگن می شود.
پزشک متخصص ممکن است ابتدا از سایر روش های درمانی برای شما استفاده کند که این روش ها شامل موارد زیر هستند:
- استفاده از ابزارهای کمکی مثل عصا در زمان راه رفتن
- استفاده از یک برنامه تمرینی
- فیزیوتراپی
- مصرف دارو
این روش های درمانی ممکن است باعث کاهش درد در ناحیه لگن و بهبود عملکرد آن شوند. با این وجود گاهی اوقات این درد باقی می ماند و باعث می شود انجام فعالیت های روزمره برای شما دشوار شود. در این حالت پزشک ممکن است از عکس برداری رادیولوژی برای بررسی وضعیت مفصل آسیب دیده استفاده کند. اگر عکس برداری رادیولوژی، ایجاد آسیب در محل مفصل لگن را نشان دهد، ممکن است شما نیاز به عمل جراحی تعویض مفصل لگن داشته باشید.
افراد مناسب جراحی تعویض مفصل لگن
هنگامی که شما با مشکل برای انجام فعالیت های روزمره در زندگی خود مواجه می شوید، ممکن است نیاز به عمل جراحی تعویض مفصل لگن داشته باشید. اگر شما با شرایطی مواجه هستید که امکان انجام دادن فعالیت های عادی روزمره مثل لباس پوشیدن، دوش گرفتن، راه رفتن، و خوابیدن را دارید، آنگاه کیفیت زندگی شما تحت تاثیر قرار گرفته است.
اگر شما نمی توانید فعالیت های عادی کاری خود را به خاطر وجود درد در مفصل لگن انجام دهید یا اگر نمی توانید به خاطر این مشکل شرایط مناسب برای شغل خود داشته باشید، اگر شما نیاز به مصرف دارو برای خواب شبانه دارید، لازم است با یک جراح درباره عمل جراحی جایگزینی مفصل لگن صحبت کنید.
به خاطر داشته باشید که درد مفصل لگن می تواند در هر نقطه یا نواحی اطراف مفصل لگن احساس شود. در برخی موارد، شما ممکن است امکان احساس درد را بطور مستقیم از محل لگن نداشته باشید و این درد احتمالاً از محل ران احساس می شود. در این حالت با شناسایی نوع خاص دردی که زندگی شما را تحت تاثیر قرار داده است، شانس پیدا کردن روش درمانی مناسب برای رفع مشکل افزایش پیدا خواهد کرد. در این رابطه جراح به شما کمک می کند تا درباره لزوم انجام عمل جراحی جایگزینی و تعویض مفصل لگن تصمیم گیری نمایید.
اقدامات قبل از عمل
در هفته های قبل از مراجعه به بیمارستان برای عمل، جراح متخصص آزمایش های مشخصی را انجام می دهد تا به این ترتیب مطمئن شود وضعیت جسمی شما برای انجام عمل جراحی از سلامت کافی برخوردار است. برخی از این آزمایش ها به شرح زیر هستند:
- آزمایش خون برای اندازه گیری مقدار سلول های قرمز خونی
- بررسی وضعیت ضربان قلب
- آزمایش ادرار برای بررسی عفونت یا بارداری احتمالی
- عکس برداری رادیولوژی از شش ها
بعضی مشکلات خاص مثل دیابت ممکن است فرآیند بهبود شما را آهسته نمایند، به همین خاطر لازم است سوابق بیماری شما بطور کامل در اختیار پزشک متخصص قرار گیرد. علاوه بر این، مصرف داروهای خاص، مثل رقیق کننده های خون و داروهای ضد التهاب، ممکن است باعث خون ریزی بیش از حد شما شود و به همین خاطر لازم است قبل از عمل جراحی مصرف این داروها متوقف شود. در این حالت معمولاً جراح و ارائه دهنده خدمات اولیه مراقبتی با یکدیگر همکاری می کنند تا به این ترتیب بتوان یک ارزیابی مناسب اولیه از وضعیت بدن و سلامتی بیمار قبل از عمل جراحی انجام شود.
هنگام عمل جراحی انتخاب داروی مناسب برای بی هوشی از اهمیت خاص برخوردار است. در این رابطه متخصص بی هوشی انتخاب های مناسب را بررسی کرده و داروی مناسب را برای وضعیت خاص بیمار جهت انجام عمل جراحی انتخاب می کند.
چگونگی انجام عمل جراحی
در یک عمل جراحی تعویض مفصل لگن (که در اصطلاح به آن آرتروسکوپی لگن نیز گرفته می شود)، استخوان و غضروف آسیب دیده از محل خارج شده و با اجزای مصنوعی جایگزین می شوند. در این حالت فعالیت های زیر توسط جراح انجام می شود:
- بخش انتهایی استخوان ران برداشته شده و با یک میل فلزی در بخش مرکزی خالی شده استخوان فیمور جایگزین می شود. این قطعه فلزی ممکن است در محل با استفاده از مواد مخصوص چسبانده شود یا در استخوان جایگذاری شود.
- یک بخش کروی فلزی یا سرامیکی در بخش بالای میله قرار می گیرد. این بخش کروی می تواند جایگزین سر آسیب دیده استخوان فیمورال شود که از محل خارج شده است.
- سطح غضروف آسیب دیده در حفره (حفره حقه استخوان لگن) برداشته شده و با یک حفره فلزی جایگزین می شود. در این حالت معمولاً از پیچ یا چسب مخصوص برای نگه داشتن حفره در محل استفاده می شود.
- یک اسپیسر (فاصله نگهدارنده) پلاستیکی، سرامیکی، یا فلزی بین بخش کروی جدید و حفره وارد می شود تا به این ترتیب امکان حرکت هموار مفصل فراهم شود.
- هنگامی که جراح از وضعیت و حرکت مفصل جدید لگن اطمینان خاطر پیدا کرد، این بخش با مواد تمیز کننده مخصوص شستشو شده و بسته می شود.
پس از عمل جراحی، بیمار به اطاق ریکاوری فرستاده می شود تا به این ترتیب تیم مراقبت بتوانند ضربان قلب، فشار خون، و وضعیت به هوش آمدن بیمار را تحت کنترل داشته باشند. در این زمان ممکن است برای شما از مسکن های درد مختلف با توجه به تشخیص جراح استفاده شود. به این ترتیب ممکن است پس از به هوش آمدن نیاز به ماندن در بیمارستان برای چند روز برای بهبودی کافی و آماده شدن برای برگشت به خانه وجود داشته باشد.
مدت زمان بستری در بیمارستان ممکن است از 1 تا 4 روز با توجه به سرعت ریکاوری طول بکشد. قبل از مرخص شدن از بیمارستان، شما باید توانایی انجام فعالیت های اصلی روزانه همچون فعالیت های زیر را داشته باشید:
- وارد شدن و خارج شدن از تخت خواب بدون کمک دیگران
- کنترل قابل قبول درد
- توانایی خوردن، نوشیدن، و حمام کردن
- امکان راه رفتن با یک ابزار کمکی (یک عصا، واکر، یا چوب زیر بغل) بر روی سطح و توانایی بالا و پایین رفتن از دو یا سه پله
- بازیابی توانایی برای انجام تمرین های حرکتی تجویز شدن در خانه
مزایا
واضح ترین مزیت عمل جراحی های تعویض مفصل ، از جمله تعویض مفصل لگن یا تعویض مفصل زانو کاهش چشمگیر درد بیمار است. تقریباً تمام بیمارانی که این عمل جراحی را انجام داده اند از بر طرف شدن کامل یا تقریباً کامل درد خود صحبت می کنند. به این ترتیب با کاهش درد و از بین رفتن آن، وضعیت عملکرد مفصل نیز بهبود پیدا می کند. پس از تعویض مفصل، اکثر بیماران نتایج چشمگیر در بهبود وضعیت خود مشاهده می کنند که این نتایج شامل بهبود دامنه حرکتی است.
عوارض و خطرات
علیرغم پیچیدگی های این روش درمانی، عمل جراحی تعویض مفصل لگن یک عمل جراحی است که با نسبت موفقیت بالا در بین بیماران همراه است. هر چند هر نوع از عمل جراحی دارای عوارض و خطرات خاص خود می باشد، اما عوارض و خطرات این عمل جراحی تقریباً نادر است. در این حالت برای بیماران مهم است که درک مناسبی از این خطرات قبل از در نظر گرفتن عمل جراحی به عنوان روش درمانی داشته باشند. عوارض و خطرات احتمالی انجام این عمل جراحی به شرح زیر هستند:
- صدا دادن مفصل
- ایجاد لخته های خونی
- قرارگیری نامناسب ایمپلنت ها
- خارج شدن ایمپلنت ها از محل
- ایجاد اختلاف در طول پاها نسبت به یکدیگر
- عفونت
- شل شدن ایمپلنت ها
- واکنش های آلرژیک یا سایر واکنش های احتمالی به ایمپلنت ها
هر چند این عوارض از شایع ترین مشکلات مربوط به عمل جراحی تعویض مفصل لگن هستند، اما در اکثر مواقع این عوارض در افراد بیمار مشاهده نمی شوند. در واقع باید بیان کرد که در 98% موارد انجام عمل جراحی تعویض مفصل لگن، هیچگونه مشکل با اهمیتی در ارتباط با وضعیت بیمار مشاهده نمی شود.
مدت زمان ریکاوری
معمولاً، افراد بیش از 3 تا 5 روز پس از انجام عمل جراحی در بیمارستان بستری نمی شوند. ریکاوری کامل از عمل جراحی به 3 تا 6 ماه زمان با توجه به نوع عمل جراحی، سطح سلامت کلی فرد و میزان موفقیت در عملیات توان بخشی نیاز دارد.
مراقبت های پس از عمل
مراقبت های بعد از تعویض مفصل لگن به شرح زیر هستند:
مصرف دارو مطابق دستور پزشک
استفاده از چوب زیر بغل، عصا، یا واکر به نحو صحیح. با پزشک خود در ارتباط با اطلاعات لازم درباره نحوه انتخاب و استفاده مناسب از چوب زیر بغل، عصا، یا واکر صحبت کنید.
انجام فعالیت های زیر به جلوگیری از خارج شدن ایمپلنت مفصل از محل خود کمک موثر می کند:
اجتناب از خم شدن به جلو در زمان نشستن در رخت خواب و راست نگه داشتن پاها
اجتناب از نشستن بر روی یک صندلی دارای ارتفاع کم و کوتاه. سعی کنید از دسته صندلی در زمان بلند شدن از آن برای کاهش فشار و نیروی وارد شدن به لگن استفاده کنید.
از خم شدن به جلو در هنگامی که پاهای شما در کنار یکدیگر قرار ندارند خودداری کنید. در زمان بلند کردن اجسام زانوی خود را خم کرده و در حالت صاف بودن زانو اجسام را بلند نکنید.
از راه رفتن سریع خودداری کنید و بر روی سطوح نرم راه نروید تا به این ترتیب از وارد شدن فشار به لگن جلوگیری نمایید.
سایر نکاتی که در این رابطه باید به خاطر داشته باشیم به شرح زیر هستند:
همیشه زانوهای خود را از یکدیگر جدا نگه دارید. از یک سطح حائل یا پشتی بین زانوهای خود در زمان نشستن یا دراز کشیدن استفاده کنید. هنگام وارد یا خارج شدن از تخت خواب، زانوهای خود را از یکدیگر جدا نگه دارید و از پهلو این کار را انجام دهید.
زانوهای خود را بلند نکنید یا آنها را بالاتر از لگن در زمان نشستن قرار ندهید.
از یک صندلی توالت بلند برای دستشویی رفتن استفاده کنید.
فیزیوتراپی و توان بخشی
برای بازگرداندن عملکرد شما به سطح مطلوب، جلسات فیزیوتراپی تعویض مفصل ران در طیف وسیعی از حرکات و تمرین‌های کششی و فعالیت‌های تحمل وزن ادامه خواهد داشت. این سطح از درمان‌های فیزیوتراپی تعویض مفصل ران، بر توان‌بخشی فعالیت و اهداف خاص شما تمرکز دارد، مانند بازگشت به کار یا ازسرگیری ورزش. فیزیوتراپیست شما با انجام تمرینات مناسب این فعالیت‌ها را شبیه‌سازی می‌کند. بسته به سطح بهبودی و فعالیت‌های موردنیاز شما، تکنیک‌هایی در خصوص بلند کردن اجسام، هل دادن یا کشیدن چرخ‌دستی، بالا رفتن از نردبان، تمرینات افزایش‌دهنده چابکی و یا آهسته دویدن به شما آموزش داده خواهد شد.راه رفتن و فعالیت های سبک برای ریکاوری مهم هستند و این فعالیت ها در روز عمل جراحی یا روز بعد از آن آغاز می شوند. اکثر بیمارانی که عمل جراحی کامل تعویض مفصل ران را انجام داده اند، نشستن و راه رفتن را با کمک یا ابزار کمکی و با نظر متخصص فیزیوتراپی در روز پس از عمل جراحی آغاز می کنند. در این حالت متخصص فیزیوتراپی آموزش ها و مشاوره های لازم را برای انجام حرکت های تمرینی خاص جهت تقویت لگن و بازیابی حرکت های آن برای راه رفتن و نیز سایر فعالیت های عادی روزانه به شما ارائه خواهد کرد.
تمرین هایی که در ادامه آمده اند برای هفته اول تا سوم پس از عمل مناسب هستند. درباره مناسب بودن این تمرین ها برای خود و نحوه انجام آنها و نیز تمرین های پیشرفته تر با متخصص فیزیوتراپی خود صحبت و مشورت کنید.
حرکت تلمبه زدن پا و قوزک
این حرکت به کاهش ورم و ریسک ایجاد لخته های خونی کمک می کند. برای انجام این حرکت کل پا را به سمت بالا و پایین به صورت تلمبه زدن حرکت دهید. این حرکت را در بار هر ساعت تکرار کنید.
حرکت سراندن پاشنه پا
برای انجام این حرکت بر روی پشت خود دراز کشیده و زانوهای خود را خم کنید. در این حالت کف پای شما در راستای شانه بر روی زمین قرار خواهد گرفت. عضلات شکم خود را جمع کرده و لگن را در وضعیت خود حفظ کنید. یک پای خود را به آرامی در راستای محل خوابیدن خود صاف کنید و عضلات شکم خود را در وضعیت جمع شده نگه دارید. سپس پای خود را به محل اول آن باز گردانید. این حرکت را 6 تا 8 بار سه بار در روز تکرار کنید. این حرکت را با پای مقابل تکرار نمایید.
حرکت راست کردن زانو
بر روی تخت خواب در حالت نشسته تکیه بدهید و یک پشتی بزرگ زیر زانوی پای خود بگذارید. عضلات شکم خود را جمع کنید. پای خود را بالا برده و زانوی آن را صاف کنید. به آرامی پای خود را پایین بیاورید. این حرکت را 6 تا 8 بار برای 3 بار در روز تکرار کنید.
حرکت پا به پهلو
قبل از انجام این حرکت با جراح یا متخصص فیزیوتراپی خود صحبت کنید. برای انجام این حرکت بر روی پشت خود دراز کشیده و یکی از پاهای خود را خم کنید. عضلات شکم خود را جمع کنید و در این حالت نگه دارید. پاشنه پای صاف خود را به پهلو حرکت دهید (در این حالت سر انگشتان پای شما باید به سمت سقف باشد). در حالتی که عضلات شکم جمع شده مجددا پا را به محل اول آن باز گردانید. این حرکت را 6 تا 8 بار برای 3 مرتبه در روز تکرار کنید و حرکت را با پای مقابل انجام دهید.
حرکت کششی لگن
بر روی پشت خود دراز کشیده و هر دو زانوی خود را خم کنید. عضلات شکم خود را جمع کنید. از یک حوله برای کشیدن یکی از ران ها به سمت بالا استفاده کنید (زاویه کشیدن شما نباید بیشتر از 90 درجه باشد) پای دیگر خود را بر روی تخت خواب تا زمانی صاف کنید که احساس کشیدگی در جلوی ران خود داشته باشید. دقت کنید که قسمت پایین تنه شما در هنگام انجام این حرکت خم نشود. پای صاف شده خود را به حالت خم برگردانید و پای کشیده شده خود را پایین ببرید. این وضعیت را برای 30 ثانیه حفظ کنید و برای 3 تا 4 بار در روز تکرار کنید. این حرکت را با پای مقابل تکرار نمایید.
حرکت کششی زرد پی
در حالت نشسته بر روی یک صندلی قرار گرفته و پشت، ران ها و پای خود را بر روی سطح محافظ قرار دهید. عضلات شکم خود را محکم کنید. یک حوله بزرگ را از بین ران های خود رد کنید. پای خود را بالا بیاورید تا زانوی شما صاف شود. این حرکت را زمانی متوقف کنید که احساس کشیدگی در پشت ران داشته باشید (حتی اگر زانوی شما هنوز صاف نشده است). این وضعیت را برای 30 ثانیه حفظ کنید و برای 3 تا 4 بار در روز تکرار نمایید. این حرکت را با پای مقابل تکرار کنید.
حرکت کششی ماهیچه ساق پا
در حالت ایستاده کنار یک سطح محافظ قرار بگیرد و یک کتاب محکم با ضخامت 7 تا 8 سانتی متر زیر قسمت جوی یکی از پاهای خود قرار دهید و پای دیگر را در کنار آن روی زمین بگذارید. عضلات باسن خود را محکم کرده و آزاد کنید (فرض کنید یک مداد بین باسن شما قرار دارد). لگن خود را به سمت جلو به مقداری خم کنید که احساس کشیدگی در پشت ماهیچه ساق پا داشته باشید (در این حالت ممکن است شما احساس کشیدگی در جلوی ران خود نیز داشته باشید). این وضعیت را برای 30 ثانیه حفظ کرده و برای 3 تا 4 بار در روز تکرار کنید. حرکت را با پای مقابل خود تکرار نمایید.
حرکت بلند کردن لگن (پل زدن)
بر روی پشت خود دراز کشیده و زانوهای خود را خم کنید. یک حوله بزرگ را لوله کرده و بین ران های خود قرار دهید و ران ها را به سمت یکدیگر فشار دهید (فقط از یک حوله مسطح زیر سر خود استفاده کنید و پشتی زیر سر خود نگذارید). عضلات شکم خود را جمع کنید. پایین تنه و ران های خود را از زمین بلند کرده و پشت خود را روز زمین نگه دارید. با حفظ فشار وارد شده به حوله به آرامی ران های خود را پایین بیاورید. این حرکت را 8 تا 15 بار در روز برای 3 بار در یک هفته تکرار کنید.
به تاخیر انداختن عمل جراحی
اکثر بیماران انجام عمل جراحی تعویض مفصل لگن را به دلایل مختلف به تاخیر می اندازند که مهم ترین این دلایل به شرح زیر هستند:
- ترس از ناشناخته بودن
- ترس از عمل جراحی
- ترس مربوط به از دست دادن یک بخش از بدن
- ترس از درد احتمالی پس از عمل جراحی
- ترس از بدتر شدن وضعیت نسبت به حالت قبل از عمل جراحی
تا زمانی که وضعیت بیماری مفصل شما به مراحل پیشرفته آن نرسیده باشد، پزشکان معمولاً تلاش می کنند با استفاده از سایر روش های درمانی غیر تهاجمی و بدون استفاده از عمل جراحی بیماری را درمان کنند. اگر استفاده از این روش ها اثربخشی کافی را نداشته و موفقیت آمیز نباشند، یا استفاده از این روش ها برای وضعیت خاص بیمار مناسب نباشد، پزشک ممکن است به بیمار توصیه کند عمل جراحی جایگزینی و تعویض کامل مفصل لگن را انجام دهد.
بزرگترین خطر به تاخیر انداختن این عمل جراحی مربوط به بدتر شدن و از بین رفتن بافت مفصل و پیشرفت بیماری و ابتلا به بیماری استئو آرتریت باشد. با پیشرفت این بیماری، مفصل آسیب دیده بطور کامل از بین خواهد رفت. این موضوع به معنی اینست که درد به دفعات بیشتر احساس می شود و احتمال تغییر شکل مفصل برای بیمار امکان پذیر خواهد شد. در بیمارانی که جوان تر هستند، این خطر حتی می تواند در مقایسه با افراد مسن بیشتر باشد. در یک چارچوب زمانی مشخص، در مراحل اولیه ایجاد بیماری، عمل جراحی تجدید ساختار مفصل لگن برای بیمار قابل استفاده است، اما با گذشت زمان امکان استفاده از این روش و موفقیت آمیز بودن آن کاهش چشمگیر پیدا خواهد کرد.
هزینه و قیمت
هزینه عمل جراحی تعویض مفصل لگن و ران برای هر بیمار و با توجه به شدت،نوع و همچنین چگونگی انجام عمل متفاوت است و هزینه نهایی بیمارستان به عوامل مختلفی بستگی دارد مانند:
مدت زمان عمل جراحی
نوع و روش جراحی انجام شده
تجهیزات مورد نیاز
تعداد روزهای اقامت در بیمارستان
شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با هزینه عمل جراحی تعویض مفصل لگن و همچنین دریافت مشاوره با شماره های درج شده در سایت تماس حاصل فرمایید